Stoeien met klanken en letters

Je doet het de hele dag door en misschien zelfs in je slaap: praten! Voor sommige kinderen gaat dat niet vanzelf. Ook Aron en Jesse Bel (11) hebben moeite met spreken. Daarom gaan ze naar logopediste Maartje. Die helpt de jongens met praten.

tekst: Jolien Meijer; beeld: Tineke van der Eems

„Welke klank gaat door je neus?” Jesse zit op een hoge, houten stoel aan tafel. Hij hoeft niet lang na te denken over de vraag van Maartje. Dat is de ‘n’ natuurlijk! De logopediste pakt een rond spiegeltje. „Zeg de ‘d’ maar eens”, moedigt ze Jesse aan. „k” zegt Jesse. „Hé, wat doet jouw tong nu?” vraagt Maartje. „Zit die voorin of achterin?” Jesse grijnst. Hij vindt het lastig om de ‘d’ te zeggen. 

„Gggg...” Het lijkt wel of er een grommende leeuw in de kamer is. Het is Jesse maar. De letter ‘g’ klinkt veel te laag en te brommerig. „De ‘g’ zit nu onderin je keel. Die grommer moet omhoog”, lacht Maartje. Tja, het uitspreken van de ‘d’ en de ‘g’ is nog niet zo makkelijk. Tijd om die te oefenen!

WOORDEN...

Uit haar la haalt Maartje een dobbelsteen en allemaal smalle, blauwe strookjes tevoorschijn. Op de papiertjes staan woorden. Ze geeft Jesse een stift. „Hier, zet jij de stippen van de dobbelsteen maar eens op de kaartjes.” Jesse gaat ijverig aan de slag. Maartje voorziet een ander stapeltje kaartjes van stippen. Als Jesse klaar is legt hij de kaartjes netjes onder elkaar. Van één stip, naar zes stippen. Zo, klaar!

...WORDEN ZINNEN

De logopediste drukt de dobbelsteen in Jesses handen. „Gooien maar.” Daar rolt Jesses dobbelsteen al. Vier! „Pak van elk stapeltje het briefje met de vier stippen. Dan mag je er een zin mee maken.” Jesse heeft de twee briefjes zó ontdekt. „Minder”, leest hij foutloos. Hij leest het andere kaartje: „Gaaf”. Twee woorden met de letter ”g” en de ”d” erin. Zijn ogen beginnen te glimmen. „Makkie!” Hij maakt gelijk een zin: „Deze is minder gaaf.” 

Om beurten mogen Jesse en de logopediste gooien en een zin maken. Dat gaat heel goed. Tot Maartje weer aan de beurt is. „Geven”, leest ze hardop. „En ”briefjes”...”. Jesse grijnst: „Die weet ik! Wij geven in de klas briefjes.” Maartje kijkt geschokt: „Echt!?” Jesse lacht nu hardop: „Nee joh! Dat is een grapje!” 

Maartje gooit twee. ”Andere” en ”gebak” staan op haar kaartjes. „Ankere keer kies ik voor dat gebak,” zegt ze. Jesse steekt zijn vinger omhoog. ”K”, wijst hij. Maartje knikt. „Dat hoor je goed!” lacht ze. „Bij mij hoor je de fout goed hè, maar als je het zelf doet, hoor je het niet.” Jesse schudt zijn hoofd. „Weet je wat dat betekent? Oefenen, oefenen, oefenen!”

MUZIEK IN JE STEM

De kaartjes worden opgeborgen, een wit A4-tje wordt op tafel gelegd. „Even iets anders. Het heeft met muziek te maken.” zegt Maartje geheimzinnig. Jesse maakt een boogje met zijn hand in de lucht: „a-haa”, zingt hij, van laag naar hoog. Hij weet het al.

„Lees de zin maar eens op één toon voor” vraagt de logopediste. „Dat nieuwe huis is erg groot”, leest Jesse. „Je lijkt nu net een robot”, lacht Maartje: „Dat gebeurt als je monotoon praat.” 

„Als je praat, heeft je stem verschillende tonen. Soms is je stem wat lager, dan weer wat hoger. Dat noem je ”intonatie”. Ik raad bij welke woorden jij van toon veranderd. Daar zet ik dan een boogje onder.” Jesse leest zin voor zin. Als zijn stem omhoog of omlaag gaat, zet Maartje een streepje. Elk boogje heeft een andere kleur: geel, oranje, groen, blauw. Het ziet er vrolijk uit.

De laatste zin is alweer aan de beurt: „Bij logopedie houden we van gezelligheid” leest Jesse voor: „Néé!” roept hij. Hij schudt zijn hoofd. Maar de grote lach op zijn gezicht vertelt wel iets anders. 

RAADSELACHTIG

Dat het écht gezellig is bij logopedie, bewijst Maartje wel als ze het spel ”Wie is het?” voor de dag haalt. Aron mag ook meedoen. De tweelingbroer van Jesse krijgt ook vaak logopedie. Vanmiddag is hij er vooral voor de gezelligheid bij. 

De jongens krijgen een blauwe, plastic band op hun hoofd. In die band staat een kaartje. Door vragen te stellen komen de kinderen erachter wat er op hun kaartje staat. Best moeilijk! Jesse ontdekt al snel dat hij een dier is. Maar Arons vraag: „Ben ik een ding?” is wat moeilijker te beantwoorden. „Tja, een beetje wel, maar ook een beetje niet”, vinden Jesse en Maartje. 

„Kan ik gegeten worden?” vraagt Jesse. Sommige woorden klinken hoger dan andere woorden. „Hé, wat goed: ik hoor de boogjes!” herinnert Maartje hem. „Ik denk dat je hem wel kunt eten, maar ik zou het niet doen” grijnst Aron. Met pretlichtjes kijkt hij naar de worm op het kaartje van Jesse. 

„Ben ik bruin?” doet Jesse nog een poging. „Als je gedoucht bent niet”, knipoogt Maartje naar Aron. Intussen denkt Aron diep na over zijn ding, dat geen ding is, maar toch wel. Hij weet inmiddels al dat hij te eten is en dat hij gebakken wordt in een pan. „We eten het bij de bietjes” helpt zijn moeder. Arons frons verdwijnt. „Nu weet ik het!” juicht hij: „Speklapjes!” Gelukkig ontdekt Jesse nu ook snel wie hij is: een grote, glibberende worm!  

ONLINE OEFENEN

Logopedie is alweer voorbij. De volgende keer zien de jongens Maartje weer online, vanachter hun laptop. „Denk erom, hè”, lacht Maartje: „geen grappen!” Dat zullen de jongens nog weleens zien. Want wat is er nu leuker dan verstoppertje te spelen door iets buiten het beeld te gaan zitten? Of om net te doen of je geluid het niet doet, door geluidloos te praten? Maartje is er écht ingetrapt. Het is wel duidelijk: „bij logopedie houden we van gezelligheid!”

× ← →